Ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam đáng báo động
8 min read
Ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam đang là vấn đề nóng được xã hội quan tâm, hiện nay ô nhiễm môi trường Việt Nam là vấn đề đang ngày càng nghiêm trọng từ các vấn đề về ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí, ô nhiễm biển hay ô nhiễm đất. Trong đó, ô nhiễm môi trường đất đang có những diễn biến ngày càng tiêu cực và de dọa cuộc sống của người dân vùng đồng bằng.
Mục Lục
1. Ô nhiễm môi trường đất là gì?
Ô nhiễm môi trường đất là gì? Và nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm đất là gì
Môi trường đất ô nhiễm bị gây ra bởi sự có mặt của hóa chất xenobiotic (sản phẩm của con người) hoặc do các sự thay đổi trong môi trường đất tự nhiên. Môi trường đất được đặc trưng gây nên bởi các hoạt động công nghiệp, các hóa chất nông nghiệp, hoặc do vứt rác thải không đúng nơi quy định. Các hóa chất phổ biến bao gồm hydrocacbon dầu, hydrocacbon thơm nhiều vòng (như là naphthalene and benzo(a)pyrene), dung môi, thuốc trừ sâu, chì, và các kim loại nặng. Mức độ ô nhiễm có mối tương quan với mức độ công nghiệp hóa và cường độ sử dụng hóa chất.
2. Nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam
Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam được xác nhận là do nhiều yếu tố: do con người và do tự nhiên.
Phân loại ô nhiễm môi trường đất: chúng ta có thể phân loại đất bị ô nhiễm theo nguồn gốc phát sinh và theo các tác nhân gây ô nhiễm cho đất:
– Theo nguồn gốc phát sinh gồm: ô nhiễm do chất thải công nghiệp, do các hoạt động nông nghiệp và do tác động của các hoạt động sinh hoạt dân cư.
– Theo tác nhân gây ô nhiễm gồm: Ô nhiễm do hóa học, do sinh học và ô nhiễm do vật lý.
3. Thực trạng ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam
Rác thải không được xử lý dẫn đến ô nhiễm đất nặng nề
Theo như thống kê thì ở Việt Nam tổng diện tích đất hơn 33triệu hecta, tổng diện tích đất bình quân đầu người là 0,6 hecta, đứng thứ 159 thế giới, bao gồm:
Đất feralit khoảng hơn 16triệu hecta
Đất phù sa ( Alluvial soil ) khoảng hơn 3triệu hecta
Đất sám bạc màu ( Grey exhausted soil ) hơn 3triệu hecta
Đất mùn vàng đỏ hơn 3triệu hecta
Đất mặn ( saline soil ) khoảng 1,9 triệu hecta
Đất phèn ( acid sulphate soil ) khoảng 1,7 triệu hecta
Tổng số có hơn 13triệu hecta đất trống đồi trọc
Tổng quỹ đất nông nghiệp ở Việt Nam là khoảng 10 – 11 triệu hecta, trong đó gần 7triệu hecta đất được sử dụng vào nông nghiệp, phần đất còn lại là dùng để trồng cây hàng năm và cây lâu năm. Việt Nam cũng như các quốc gia khác trên thế giới cùng đứng trước thách thức lớn về vấn đề ô nhiễm đất va những ảnh hường to lớn do ô nhiễm đất đem lại.
Thông thống kê của nhà khảo sát thì đất nước ta có những dấu hiệu ô nhiễm trong những năm gần đây và tình trạng này ngày càng nghiêm trọng khi có nhiều vụ việc về ô nhiễm tại các khu vực khác nhau. Ví dụ như trường hợp ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam khu vực Thái Nguyên và Lâm Đồng.
4. Hậu quả của ô nhiễm môi trường đất ở nước ta
– Dễ bị xói mòn do nước, khi gặp các chuyển động lớn như lở đất khi lượng mưa cao, thảm thực vật bị phá hủy, canh tác không hợp lý, chất dinh dưỡng bị mất do trầm tích và bị rửa trôi theo dòng nước, gấp khoảng 10 lần lượng dinh dưỡng và bị trôi.
– Dư thừa muối: đất dư thừa Na+ nhưng lại thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết.
– Sự xuống cấp hóa học
– Sự xuống cấp sinh học: sự gia tăng tỉ lệ khoáng hóa của mùn mà không có sự bù đắp các chất hữu cơ sẽ làm cho đất nhanh chóng nghèo kiệt, giảm khả năng hấp thụ và giảm khả năng cung cấp N cho sinh vật. Đa dạng sinh vật trong môi trường đất bị giảm thiểu.
– Làm thay đổi thành phần và tính chất của đất; làm chai cứng đất; làm chua đất; làm thay đổi cân bằng dinh dưỡng giữa đất và cây trồng do hàm lượng nitơ còn dư thừa trong đất (chỉ có khoảng 50% nitơ bón trong đất là được thực vật sử dụng, số còn lại là nguồn gây ô nhiễm môi trường đất)
– Gây một số bệnh truyền nhiễm
– Để lại hậu quả nghiêm trọng về kinh tế và sức khỏe của con người.- Các chất phóng xạ, kim loại, nylon, do không phân hủy được nên gây trở ngại cho đất.
5. Phương pháp khắc phục ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam
– Nghiêm cấm việc xả các chất thải, nước thải, nước hút bể phốt, … và một số chất hóa học độc hại ra môi trường đất.
– Thứ hai có thể tăng năng suất nông nghiệp bằng cách sử dụng các kiểu gen cho năng suất cao, chống chịu sâu bệnh để hạn chế việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, tránh sự ảnh hưởng đến môi trường đất.
– Thứ ba, phải bảo vệ và thường xuyên cải thiện môi trường sống, chống ô nhiễm nguồn nước, giảm và loại bỏ sử dụng chất độc để trừ sâu bệnh, giảm sử dụng phân khoáng,..
Tuy nhiên quan trọng hơn cả vẫn là ý thức của người dân cần được nâng cao, vì thế cần phải thực hiện các công tác truyền thông đại chúng, tuyên truyền và phổ biến cho người dân những kiến thức căn bản về môi trường đất để trên cơ sở đó họ có trách nhiệm hơn về hành động của mình trong việc bảo vệ môi trường đất.
